Hoe zag het er vroeger uit in Hoogezand en Martenshoek? Waar haalde je je boodschappen, waar meerden schepen aan en waar werd gewerkt? Tussen Hotel Faber in Hoogezand en de vroegere sluis in Martenhoek viel in vroeger tijden heel wat te zien en beleven. Jaarlijks voeren er duizenden schepen, gingen schippers naar het café en er stonden chique panden, scheepswerven en fabrieken.
Ontdek Midden-Groningen heeft samen met het Historisch Archief Midden-Groningen en de Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer de wandeling ‘Van Faber naar de sluis’ uitgezet. Op dertig posters langs de route staan foto’s waarop te zien is wat hier vroeger stond of speelde.
De route begint bij Hotel Faber dat in de loop der jaren is veranderd van rechthuis, posthuis, gemeentehuis en theater tot hotel en restaurant. Even verderop blijkt een heuse borg te hebben gestaan, Vredenburg. “Dit was de grootste borg van Hoogezand,” vertelt Janneke Hessing Alberts van de Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer. “De eigenaar kwam in de zomer met de koets uit de stad hier naar zijn imposante landhuis. Het landgoed liep tot aan Kolham!”
Borg Vredenburg
Café De Gouden Koe
Herberg
Langs de route liggen een aantal voormalige herbergen of cafés. Herberg De Gouden Koe, nu een bloemenwinkel, was een van die drukbezochte pleisterplaatsen. Hier konden schippers en scheepsjagers wat drinken en hun paarden laten rusten. Later kwam in de herberg textielwinkel Bontekoe. “Aan de Sluiskade nam de kerk op zeker moment een café over. Er werd nogal veel gedronken door scheepsjagers en fabrieksarbeiders en vanuit hier probeerden ze hen te bekeren tot een beter leven.”
De drukke buurt
De sluis in Martenshoek bracht enorm veel bedrijvigheid met zich mee en de Sluiskade werd dan ook wel de ‘Drukke buurt’ genoemd. Terwijl schepen voor de sluis moesten wachten deden de schippersvrouwen hun boodschappen bij de kruidenier, bakker en slager. “Sommige van die winkels waren een begrip tot ver buiten Martenshoek,” weet Janneke. “Zoals Rieks Diggel (Bodewes) of De Concurrent.”
Sluiskade
Fabrieken
Naast winkels waren er ook veel fabrieken. In het voormalig fabriekscomplex van ijzergieterij De Muinck Keizer aan de Sluiskade werd het eerste gietstaal in Nederland gemaakt. Later werd het een kanonnenfabriek en een machinefabriek. Waar nu twee supermarkten zitten stond meelfabriek Buurma en aan de Meint Veningaweg zat kartonfabriek Beukema & Co.
Bodewes
Bodewes is een bekende naam in Hoogezand. De scheepswerf hield kantoor aan de Werfkade, dat uitkwam op het drukbevaren Winschoterdiep. Ook collega Niestern hield kantoor aan de Werfkade. Op oude foto’s is te zien hoe hier in Martenshoek schepen te water werden gelaten.
Meelfabriek Buurma
Scheepswerf Bodewes
Wandeling met of zonder gids
Vanaf 1 oktober kan iedereen op eigen gelegenheid de route lopen (3,5 km). Bij winkels, huizen en bedrijven hangen posters waarop goed te zien is hoe het vroeger was. Kijk bij Van Faber naar de sluis - Route & Informatie voor alle adressen en omschrijvingen.
Wie meer wil weten over de geschiedenis van Hoogezand en Martenshoek kan op zaterdag 15 oktober om 13.30 uur de route lopen met gidsen van Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer. Aanmelden voor deze begeleide wandeling is noodzakelijk en kan via Wandelexcursie Van Faber naar de sluis.
Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij Nationaal Programma Groningen.
